“Labels zijn ontstaan als communicatief middel”

“Ik durf eigenlijk slecht mijn mening hierover te geven, maar goed”, zegt Peter voorzichtig. “Dit soort discussies gaan vaak recht naar iemands hart, dat zijn discussies met passie.” Zelf is hij hetero, “het mooiste scenario zou zijn dat mensen gewoon konden zijn zoals ze willen zijn, no questions asked.”  

Waarom zijn er zoveel labels ontstaan de laatste jaren denk je? 

“Die labels zijn natuurlijk ontstaan om bepaalde dingen te structureren. Er zit een naam aan het label en daardoor weet iedereen wat je bedoelt. Het is een communicatief middel, weet je wel?  

Persoonlijk denk ik dat het een fout was om de labels niet meer als communicatieve structuren te gebruiken, maar ze daadwerkelijk als volledige culturen te gebruiken. Zo worden mensen ook gekoppeld aan deze culturen en ontstaan er ook beelden van hoe je aan die culturen zou moeten voldoen. 

Het worden er ook steeds meer omdat mensen niet meer kunnen voldoen aan een bepaald label, dus dan moet er een nieuwe komen. En nu heb je er, wat, 52? Misschien zelfs meer, vandaar ook het plusje.” 

Wat is jouw mening over dit hokjesdenken? 

“Ik denk niet dat er echt iets mis is met hokjesdenken, zoals ik al zei hebben we ook structuur nodig om goed te kunnen communiceren en onze bedoelingen over te kunnen laten komen. Het hokjesdenken en de labels hebben dus in principe een goede bedoeling. De uitvoering vind ik wat minder; dat bedoel ik ook met zwart-wit denken, want we zien de hokjes niet als middel maar als absoluut: je zit in het hokje en dan BEN je dat. Het is niet meer dat je op andere mannen valt, maar het is letterlijk je BENT gay.  

Zo heeft het woord “homoseksueel” niet meer alleen de waarde “een homoseksuele relatie”. Want als je denkt aan iemand die homoseksueel is dan zijn er vaak zoveel meer associaties en aannames aan gekoppeld die helemaal niet zijn wat het woord betekent en waarvoor het bedoeld is. “Gay” zijn heeft een beeld gekregen.  

Ik zou graag zien dat er minder waarde wordt gehecht aan de labels. Dat het puur een woord is over seksualiteit. Sommige mensen nemen dat hele aspect van hun seksualiteit, dat “gay” ZIJN, met alle stereotypen van dien, in zich op en zien dat echt als hun identiteit. Ik zou dat graag anders zien.” 

Heb je het hier weleens over met anderen/vrienden? 

“Zeker. Ik heb het er laatst nog met een vriend van me over gehad. Hij is gay en 100% vóór alle labels en pride. Het was een hele vriendelijke en prettige discussie, waarin we keken wat de mening van de ander was. 

Hij is dus helemaal vóór labels en de Gay Pride en ik ben dat niet, al ben ik wel helemaal voor diversiteit en je kunnen uiten zoals je dat wil. Als jij gay bent moet je je net zo comfortabel kunnen voelen als iemand die straight is. Maar ik denk dat Gay Pride en bijvoorbeeld Paarse Vrijdag niet de manieren zijn om echte gelijkheid te bereiken. Hij was dat deels met mij eens en kon ook echt wel wat vinden in mijn argumenten, maar vond zelf dat er geen andere manier is om het te doen. Al wist hij ook niet hoe het dan precies anders moest.” 

Waarom ben je niet voor de Gay Pride dan?  

“De reden waarom ik tegen de Pride en dergelijke ben is omdat je een speciaal ding maakt van het hebben van een “andere seksualiteit”. Dat zeg ik tussen enorme aanhalingstekens: ‘andere seksualiteit’, omdat je met die term eigenlijk al zegt dat gay zijn anders zou zijn. Ik vind juist dat dat niet zo zou moeten zijn. Maar als je een seksualiteit hebt die niet heteroseksueel is en je maakt er een speciale dag voor, dan maak je het eigenlijk onbewust al “anders”. En wat je juist wil is dat ze gelijk zijn; dat gay zijn niet speciaal is maar dat hetero zijn ook niet speciaal is. Ik denk niet dat je normalisatie gaat bereiken door er een enorm festival van te maken of er een speciale dag voor te organiseren.  

Waar ik het met die jongen op een gegeven moment ook over had was het “kampjesgedrag”: de gays tegen de straights. Op momenten dat je het heel groots maakt, zoals bij de Gay Pride, versterk je ook zeker extreme emoties en dus reacties. Ik denk dat dit averechts kan werken en ook seksisme richting de andere kant opwekt. De enige manier waarop we verschillen kunnen verminderen is door educatie en normalisatie, maar hoe je dat bereikt zonder weerstand, dat vind ik een moeilijke.” 

Denk je dat het realistisch zou zijn om een wereld zonder labels te hebben? 

“Ik denk dat het een onrealistisch beeld is om een wereld zonder labels te hebben. Aangezien we de labels ergens wel nodig hebben, denk ik. Bij dit soort gevoelige discussies is communicatie echt essentieel, dus je hebt ergens labels nodig om goed te kunnen communiceren.  

Ik denk dat het meest ideale scenario zou zijn dat we op een denkwijze zouden komen waarin we die associaties van de woorden af zouden kunnen krijgen, al zou ik persoonlijk niet weten hoe.” 

Dit artikel is onderdeel van een serie die bestaat uit meerdere portretten. Ben jij benieuwd naar de andere portretten? Kijk dan eens bij de volgende stukken:

“Niet de kwantiteit maar de kwaliteit van de labels er toe zou moeten doen”

Uit de kast in 1990: zo gemakkelijk nog niet

“Dat hokje gaf mij een bevestiging over mezelf”