Grafkosten: 7-duizend euro verschil

750 of achtduizend euro betalen voor een graf. Een behoorlijk verschil. In de gemeente Losser kan je de goedkoopste graven vinden, in Groningen de duurste. Dat komt door verschillende omstandigheden en oorzaken. Maar over het algemeen vragen mensen zich af of deze enorme prijsverschillen kloppen. Proberen gemeenten hier geld aan te verdienen? 

Linda Hazenkamp van VNG Vereniging van Nederlandse Gemeenten: “Dat is dus niet zo! Gemeenten waren niet eens kostendekkend.” Zij ziet sinds 2019 een prijsstijging omdat volgens haar gemeenten toen niet meer voor alle kosten wilde opdraaien. “Dat heeft te maken met achterstallig die tarieven niet aanpassen.” 

Er is volgens Hazenkamp niet één oorzaak voor de uiteenlopende prijzen: “Dit is heel specifiek en individueel per gemeente. Hoe duurder de grond, of mooier de plek hoe duurder het grafrecht.” De onderhoudskosten kunnen volgens Hazekamp ook enorm verschillen vanwege de grote van de begraafplaatsen.  

In de gemeente Losser is een graf het goedkoopst. Daar betaal je zo’n 750 euro. Hans ten Voorde van de gemeente Losser: “Wij maken kosten om een begraafplaats te onderhouden en daar vragen wij een vergoeding voor. Je moet ervoor zorgen dat het er netjes uit ziet en de beplanting redelijk is.” Ten Voorde snapt wel waarom de begraafplaats uit zijn gemeente veel goedkoper is: “De situatie is niet vergelijkbaar met andere gemeenten. Wij hebben nagenoeg geen begrafenissen, dat beperkt zich tot een hand vol per jaar.” Door weinig begraafplaatsen blijft de begraafplaats klein en zijn de kosten zeer laag. Volgens Hazenkamp laten veel mensen uit die gemeente zich op de katholieke begraafplaats begraven.

De gemeente Groningen heeft de duurste graven van ons land. Voor een graf in het hoge noorden ben je achtduizend euro kwijt. Peter Steinfort van de gemeente Groningen: “De huurtarieven van een gemeentelijk graf worden gebruikt voor administratiekosten, onderhoudskosten, kapitaallasten en toekomstige ruimingskosten van graven. Er is ook een tarief voor het begraven zelf, het delven en dichten van een graf. De hoogte van die begraafkosten worden bepaald door arbeids- en machine uren.” De hoge prijs is een gevolg van een luxere begraafplaats willen hebben: “In Groningen hanteren we verschillende tariefhoogtes voor de verschillende begraafplaatsen. Een eenvoudige begraafplaats is goedkoper dan bijvoorbeeld een begraafplaats met een parkachtige inrichting of een monumentale uitstraling.” Aldus Steinfort. 

Ook speelt de opkomst van andere methoden om het lichaam te verwerken een grote rol: “De laatste jaren wordt er meer gecremeerd en moeten graven toch onderhouden worden. De kosten blijven hetzelfde maar er zijn minder mensen die een graf willen. Dan wordt het duurder,” aldus Hazenkamp.   

Volgens het LOB Landelijk Organisatie van Begraafplaatsen zijn de richtlijnen voor grafprijzen te breed. Daardoor kunnen gemeenten hele hoge of lage prijzen hebben, en dus 7 duizend euro verschil tussen grafkosten zijn. Linda Hazenkamp: “Wij kunnen als VNG of Rijk niet zeggen: ‘jullie moeten allemaal dezelfde tarieven hanteren voor de grafrechten.’ Omdat per gemeente verschilt wat de situatie en de achtergrond van zo’n begraafplaats is.” Hazekamp vindt het vooral belangrijk dat gemeenten open zijn over hoe de prijs tot stand komt: “Wees nou transparant gemeenten. Zet op je website heel duidelijk hoe je tot dat tarief gekomen bent. Dan kan die burger zien waar de kostprijs op gebaseerd is.”   

Of de gemeente verdient aan de heffingen kan Ten Voorde heel kort over zijn: “Losser heeft een tarief wat erg laag is, dus dat is niet op ons van toepassing. Er vindt een aantal begravingen plaats en het inkomen is nog geen 1000 euro. Dat de gemeente geld wil verdienen is bij ons absoluut niet aan de orde.” En ook Steinfort van de gemeente Groningen is hier heel duidelijk over: “Nee wij verdienen niet aan de grafkosten. De kosten en opbrengsten van de Groninger begraafplaatsen zijn aan elkaar gelijk.” 

Wel merkt Ten Voorde dat er ook bij hen een kleine stijging zit in de grafprijzen: “De gemeente heeft ambtenaren in dienst en die krijgen een salaris, en dat stijgt. Dan is het redelijk dat wij die stijging doorberekenen in de grafprijzen. Dat geldt ook voor de onderhoudskosten.” En ook in Groningen is er nog een rede voor hogeren prijzen: “Wij zijn sinds 3 jaar bezig met het ruimen van oude graven. Ook dit leidt tot extra kosten en dus tot hogere tarieven.” 

De kosten voor een graf stijgen jaarlijks met zo’n 2 procent. Dat ziet ook Hazenkamp: “Ik heb de indruk dat begraafplaatsen minder populair worden. Denk dat het moeilijk wordt om begraafplaatsen in stand te houden. Je ziet nu ook dat gemeenten meer samenwerken, en dat is ook het enigste wat ze kunnen doen om de kosten te drukken. Maar verdwijnen zullen ze denk ik niet.”  

Door @anouk-ter-heegde – @kimberly-verhoeven – @marloes-sollie