“Pap, ik ben weer terug”

Hoe een joodse jongen zijn leven weer moest oppakken.

Beeld: Tessa Schijvens

Tom zat bij een joodse vereniging waar hij het enorm naar zijn zin had. “Iedereen gedroeg zich echt joods. Ze hielden zich bijvoorbeeld wel aan de spijswetten.” Maar helemaal van de regels waren ze gelukkig ook niet. Je hoefde je daar niet aan de regels van Sjabbat te houden, gelukkig maar want Tom zelf “had echt een schijthekel aan die regels.”

Helaas was Toms jeugd niet alleen maar rozengeur en maneschijn. “Mijn moeder is haar hele leven ziek geweest.” Ze was in Canada aan het wachten op een nieuw setje longen toen in augustus 2016 het noodlot opnieuw toesloeg. “Mijn broer en ik waren samen thuis en we kregen een telefoontje van mijn vader. Het gaat niet goed, ga er maar vanuit dat ze morgenochtend is overleden. Nou dat was niet direct de volgende ochtend, maar een paar dagen daarna.”

Op de vraag of hij het geloof de schuld geeft voor het overlijden van zijn moeder, geeft hij een bevestigend antwoord. “Je wordt opgevoed met toch wel het idee dat er een hogere macht is die voor je zorgt, die kijkt naar hoe je dingen doet en die alles geregeld heeft. Ik kan niet uitleggen wat voor een goed persoon mijn moeder was. Ik kan mij niet voor mogelijk houden dat een hogere kracht als een god zo’n iemand op 52-jarige leeftijd uit de wereld kan nemen. De dokters kan ik hier geen schuld aan geven, zij hebben alles gedaan wat ze konden. Mijn vader is weken niet thuis geweest om bij mijn moeder te blijven, dus die kan ik ook niks verwijten. Dan ga je je toch maar naar God toe keren om te vragen: Ja maat, what the fuck?”

Toch wilde hij het geloof niet verwaarlozen. “Het is iets wat ik heb meegekregen, het was belangrijk voor mijn moeder om de cultuur te respecteren. Maar ik had ook zoiets van nee dit kan niet, dit is onzin. Dat heeft zich bij mij op een hele rare manier geuit. Ik ga op speciale dagen, zoals haar sterfdag, wel naar de synagoge om het gebed voor mijn moeder op te zeggen, maar ik maakte er ook een sport van om overal waar het kon bacon te bestellen. Wat dus niet mag binnen het Jodendom. Dat was mijn manier om afkeer te tonen naar het geloof.”

Ruim twee jaar lang voelde Tom zich niet zichzelf. “Ik ben van mezelf een extraverte en sociale jongen, maar ik wilde in die periode helemaal niks meer. Tot het moment dat ik op een dag wakker werd, ik mijn vader opbelde en zei: Pap, ik ben weer terug. Dat is mijn keerpunt geweest en dat was ook het moment dat ik dacht: God of geen God, ik bepaal wat er gebeurt in mijn leven en niemand anders.”

Toch speelt het geloof nog steeds een belangrijke rol in Toms leven. “Ik hou mij niet vast aan de gedachte van een god die de wereld bestuurt, maar ik hou mij wel vast aan het gevoel dat er is om Joods te zijn.”